85% người học phát âm sai tiếng Anh và đây là 7 cách cải thiện

Cách đây vài năm khi còn là phóng viên của báo ở Tp.HCM, tôi gặp một chuyên gia tư vấn đầu tư người Mỹ. Khi cần phỏng vấn, tôi cất lời chào và hỏi han, nhưng chỉ sau 2 câu là tôi đã muối mặt khi người đối diện gương mặt dường như rất cố gắng lắng nghe nhưng không thể hiểu.

What?
“Sorry, what did you say?

Mặc dù có vốn từ vựng và ngữ pháp tiếng Anh không tệ, khả năng phản xạ kém cùng với việc phát âm sai khiến tôi thất bại hoàn toàn trong việc giao tiếp với người nước ngoài. Và như tôi biết, một số người dù giao tiếp thành thạo, sống ở nước ngoài nhưng đôi lúc vẫn “đứng hình” trước những đoạn hội thoại “nuốt âm”, nối âm, luyến từ và nói quá nhanh của người đối diện.

Đó cũng là lý do một giáo sư hàng đầu về phát âm của Mỹ đã chia sẻ trong một buổi hội thảo rằng: “tiếng Anh dạy trong trường và tiếng Anh ngoài đời quá khác nhau.”

Thực vậy, hệ thống âm, ngữ điệu của tiếng Anh hoàn toàn khác tiếng Việt nên một trong những vấn đề đầu tiên mà người học tiếng Anh đối mặt, đó là phải học những âm mới. Giáo viên tiếng Anh ở cấp tiểu học và trung học, hầu hết tìm cách giải quyết vấn đề bằng cách “Việt hoá” âm tiếng Anh. Ví dụ từ “purpose” được dạy đọc là “pơ pầu”- người Việt Nam nghe có thể hiểu, nhưng người nước ngoài sẽ không hiểu là gì.

Một vấn đề nữa về ngữ âm là trọng âm. Tiếng Anh là ngôn ngữ đa âm tiết (nhiều âm trong một từ) và trong mỗi từ chỉ có một trọng âm chính (đôi khi kèm vài trọng âm phụ), khái niệm này không có trong tiếng Việt. Vấn đề là nếu không đọc trọng âm, hoặc đọc không đúng trọng âm, người nghe sẽ không thể hiểu bạn nói gì; ví dụ như PREsent và preSENT. Đôi khi, nói sai trọng âm từ sẽ khiến người nghe hiểu thành một từ khác, ví dụ CEreal và surREAL.

Chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ làm bạn phát điên và nản lòng khi học phát âm tiếng Anh.

Nếu bạn đã từng rất nhiều lần cảm thấy muốn đầu hàng với việc học phát âm hay đã từng có một kỉ niệm “muối mặt” như tôi thì đừng bỏ qua những bước để “nắn” lại kĩ năng phát âm của mình một cách chuẩn nhất trong thời gian sớm nhất.

1. Luyện nói

Nói được sẽ nghe được, nghe được sẽ đọc được và đọc được sẽ viết được. Khi học một ngôn ngữ mới, bạn nên bắt đầu bằng việc học nói thay vì tập trung quá nhiều vào phần ngữ pháp vì đây cũng là cách mà một người tiếp cận với một ngôn ngữ mới, kể cả trẻ con.

2. Nhận diện và phát âm đúng các âm tiếng Anh

Tại sao việc này lại quan trọng? Vì tiếng Anh có rất nhiều âm mà tiếng Việt không có. Do đó, học phát âm tiếng Anh bao gồm việc học các âm “mới” mà có thể bạn chưa từng nói bao giờ. Từ đó, bạn có cách phát âm giống với cách phát âm của người bản ngữ hơn. Nhận diện âm có nghĩa là bạn có thể nghe một từ và phát hiện được đó là âm gì trong tiếng Anh (ví dụ bạn nghe từ wall, có thể nói nguyên âm là /o/).

Phát âm chính xác có nghĩa là sau khi nghe, bạn có thể nói từ đó giống như người bản xứ.

Để làm được điều này, bạn cần biết về bảng phiên âm tiếng Anh (IPA)

3. Luyện nói có trọng âm, giai điệu, ngữ điệu

Vì tiếng Anh và tiếng Việt quá khác biệt về hệ thống âm nên để học phát âm tiếng Anh tốt bạn cần phải điều chỉnh và chú ý đến trọng âm, giai điệu, ngữ điệu trong từng từ cũng như trong cả cụm từ. Cách tốt nhất là bạn hãy tập thói quen tra từ, học theo từng cấp độ không gấp gáp, vội vã nhưng phải đúng chính xác ngay từng âm, từng từ đơn giản nhất.

4. Chú ý đến cử động miệng – môi – răng – lưỡi

Tiếng Anh rất thú vị, bởi nó sử dụng những khẩu hình miệng rất đặc biệt: môi chu ra thật dài, lưỡi cong lên thật sâu, hoặc cho hẳn lưỡi ra ngoài miệng, răng cắn nhẹ lên lưỡi, đôi khi răng của bạn lại sít vào nhau. Và kết quả là miệng của bạn sẽ “dẻo như kẹo kéo” khi nói tiếng Anh. Để phát âm tiếng Anh tốt hãy chú ý đến các cử động miệng – môi – răng – lưỡi, chú ý khẩu hình của giảng viên hoặc người nước ngoài khi nói và bắt chước luyện theo họ.

Khi bắt đầu học phát âm, bạn cần mở hết cỡ miệng để tập cho cơ miệng dẻo hơn, không còn bị cứng khi phát âm.

5. Luyện tập nói tiếng Anh từng từ và theo cụm

Khi luyện nói, bạn có thể luyện phát âm từng từ một hoặc theo cụm. Có nhiều cách học, bạn có thể luyện bằng cách nói từng âm, luyện nói chuẩn từng từ hoặc luyện nói theo cụm.

Luyện nói theo cụm như thế nào?

Bạn có thể bắt đầu bằng việc luyện nói các từ quan trọng trong câu trước, ví dụ, khi bạn muốn nói câu: “I want my brother to win”. Đầu tiên, bạn luyện phát âm thật chính xác những từ mang ý nghĩa trong câu (content words): WANT, WANT, WANT; BROther, BROther, BROther; WIN, WIN, WIN.

Sau đó, ghép các từ quan trọng này lại: WANT… BROther…WIN…; WANT… BROther…WIN…; WANT… BROther…WIN…

Cuối cùng là đọc cả cụm, nhớ là những từ không quan trọng thì đọc nhỏ hơn, thấp hơn và ngắn hơn các từ quan trọng: i WANT my BROther to WIN.

Đừng lo lắng nếu ban đầu bạn không thể phát âm đúng từ hoặc cụm tiếng Anh. Trước hết, bạn cần tập trung vào việc tưởng tượng xem mình nên phát âm từ này như thế nào đã. Nói cách khác, bạn cần biết các phát âm của từ đó trong đầu, mặc dù cái miệng chưa hoàn toàn nghe lời bạn.

6. Ghi âm giọng nói của mình

Khi đọc hoặc nói, bạn có thể ghi âm lại giọng nói của mình rồi nghe lại. Nếu bạn còn không thể hiểu mình vừa nói gì thì đừng hy vọng người khác có thể hiểu được. Hãy ghi âm và nghe lại thường xuyên sẽ giúp bạn cải thiện khả năng phát âm một cách đáng kể.

7 . Thực hành phát âm tiếng Anh mỗi ngày

Để có thể phát âm tốt, bạn cần phát âm đúng trước, sau đó là phát âm thường xuyên. Bạn cần luyện tập hàng ngày, có thể đứng trước gương, luyện tập với bạn bè, người thân, bạn cũng có thể nhận các công việc có liên quan tới giao tiếp với người nước ngoài để thực hành thường xuyên.

Và gì nữa nhỉ….

Thực sự học phát âm thực sự không dễ dàng – rất nhiều người trong số chúng ta bỏ cả núi tiền đi tầm sư học đạo, mất rất nhiều thời gian nhưng khả năng giao tiếp vẫn không được cải thiện đủ đáp ứng cho công việc. Nếu bạn từng ước ao rằng sẽ có một chương trình, khóa học dạy tiếng Anh dễ như bỡn, học như chơi game, có thể khiến ta rơi vào tình trạng nghiện ngập. Thì chúc mừng, ELSA đúng là một người thầy dí dỏm, dễ gây nghiện như vậy.

ELSA là ứng dụng học giao tiếp tiếng Anh giúp phân tích giọng nói của bạn bằng công nghệ nhận diện giọng nói bằng trí thông minh nhân tạo tiên tiến đến từ Mỹ. Nhờ ELSA, bạn sẽ biết được phát âm của mình là đúng, gần đúng hay sai so với giọng đọc bản xứ cùng hàng loạt các bài học và chủ đề được thiết kế dành riêng cho người Việt. Với ELSA, bạn sẽ có được một lộ trình học riêng biệt phù hợp vào năng lực của bạn.

Vì được thiết kế vô cùng thông minh, thông qua việc hiểu những lỗi phát âm của người dùng, điểm mạnh, điểm yếu ELSA trở nên cá nhân hóa và am hiểu bạn như một “người thầy” thực sự.

Với những ai không có nhiều thời gian, thường xuyên bỏ cuộc vì học tiếng Anh chán và khó thì ELSA là một lựa chọn không tồi để bạn bắt đầu lại hành trình chinh phục giao tiếp tiếng Anh ngay hôm nay.

Hiện tại, bạn có thể trải nghiệm ELSA Speak hoàn toàn miễn phí 7 ngày và có thể cân nhắc thuê người thầy này làm gia sư riêng cho mình nếu cảm thấy thích thú và yêu mến Elsa.